Kiểm tra về truyện Trung đại
1. Thống kê.
- Chuyện người con gái Nam Xương của tác giả Nguyễn Dữ.
+ Nội dung: Phẩm chất tốt đẹp và số phận oan trái của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến.
+ Nghệ thuật: Khắc họa quá trình tâm lí và tính cách nhân vật, nghệ thuật kể chuyện sinh động, hấp dẫn.
- Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh của Phạm Đình Hổ.
+ Nội dung: Cuộc sống xa hoa của vua chúa.
+ Nghệ thuật: Nghệ thuật viết tùy bút chân thực, hấp dẫn.
- Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia văn phái.
+ Nội dung: Vẻ đẹp của người anh hùng Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn xâm lược và số phận bi thảm của lũ vua quan bán nước.
+ Nghệ thuật: Lối văn trần thuật đặc sắc kết hợp với miêu tả chân thực, sinh động.
- Truyện Kiều của Nguyễn Du.
+ Nội dung: Cảm hứng nhân văn, nhân đạo, trân trọng sắc đẹp, tài năng, phẩm cách con người.
+ Nghệ thuật: Bút pháp ước lệ, nghệ thuật miêu tả và khắc hoạ hình tượng đặc sắc.
- Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu.
+ Nội dung: Khát vọng cứu đời, giúp người, ca ngợi tinh thần trọng nghĩa, khinh tài.
+ Nghệ thuật: Ngôn ngữ mộc mạc, bình dị, lối kể chuyện tự nhiên, sinh động.
2. Bi kịch và vẻ đẹp của người phụ nữ qua tác phẩm Chuyện Người con gái Nam Xương và qua các đoạn trích Truyện Kiều.
- Vẻ đẹp:
+ Đẹp ở nhan sắc tài năng (chị em Thúy Kiều), đặc biệt là vẻ đẹp của Thúy Kiều.
+ Đẹp ở tâm hồn, tình cảm: Hiếu thảo, thủy chung, son sắc; Thúy Kiều thủy chung với Kim Trọng, hiếu thảo với cha mẹ, Vũ Nương thủy chung với chồng, tận tâm chăm sóc mẹ chồng.
+ Nhân hậu, vị tha.
+ Luôn khát vọng tự do, công lý, chính nghĩa: Thúy Kiều báo ân, báo oán phân minh. Vũ Nương lấy cái chết để bày tỏ sự trong sạch, chết rồi nhưng nhờ Phan Lang nói với chồng lập đàn giải oan, hiện về dương gian trong chốc lát.
- Bi kịch:
+ Đau khổ, oan khuất: Vũ Nương bị nghi oan, không minh oan được, phải trầm mình.
+ Tình yêu tan vỡ: Thúy Kiều và Kim Trọng đã từng thề nguyền gắn bó nhưng mối tình ấy lại tan vỡ.
+ Nhân phẩm bị chà đạp: Vũ Nương bị chồng mắng mỏ, đến nỗi phải tự vẫn. Thúy Kiều bị coi như một món hàng đem ra mua bán, bị giam hãm ở lầu Ngưng Bích trong nỗi cô đơn tuyệt vọng.
3. Bộ mặt xấu xa, thối nát của giai cấp thống trị, của xã hội phong kiến:
- Ăn chơi xa hoa, trụy lạc (Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh).
- Hèn nhát, xu nịnh ngoại bang (Hoàng Lê nhất thống chí).
- Giả dối, bất nhân, vì tiền mà táng tận lương tâm (Truyện Kiều).
4. Phân tích hình tượng các nhân vật:
- Nguyễn Huệ:
+ Lòng yêu nước nồng nàn.
+ Quả cảm, tài trí.
+ Nhân cách cao đẹp.
- Lục Vân Tiên:
+ Lí tưởng đạo đức cao đẹp.
+ Thể hiện quan điểm đạo đức Nho gia và quan niệm đạo đức của nhân dân.
5. Nguyễn Du và Truyện Kiều:
- Tiểu sử: Nguyễn Du (1765-1820) quê làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh; sinh trưởng trong một gia đình đại quý tộc có truyền thống về văn học.
+ Cuộc đời Nguyên Du gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử của giai đoạn cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX. Đây là giai đoạn lịch sử đầy biến động với hai đặc điểm nổi bật: Chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng trầm trọng và bão táp phong trào nông dân khởi nghĩa nổi lên khắp nơi.
Nguyễn Du sống phiêu bạt nhiều năm trên đất Bắc rồi về ở ẩn tại quê nội Hà Tĩnh, sau đó ra làm quan bất đắc dĩ với triều Nguyễn. Năm 1813-1814 ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc. Năm 1820 ông được cử làm chánh sứ đi Trung Quốc lần thứ hai nhưng chưa kịp đi thì bị bệnh, mất tại Huế.
+ Học vấn: Nguyễn Du là người có kiến thức sâu rộng, có vốn sống phong phú, niềm thông cảm sâu sắc với những đau khổ của nhân dân.
+ Sự nghiệp: Sự nghiệp văn học của Nguyễn Du gồm những tác phẩm có giá trị lớn cả bằng chữ Hán và chữ Nôm.