Đọc thêm: Bác ơi! (Tố Hữu)
I. Tiểu dẫn
- Tố Hữu là người viết nhiều tác phẩm ca ngợi về Bác, những tác phẩm tiêu biểu gồm: Hồ Chí Minh, Sáng tháng Năm, Cánh chim không mỏi, Theo chân Bác…
- Ngày 2/9/1969, khi hay tin Bác qua đời, tác giả đến khu nhà sàn (nơi Bác ở và làm việc) và sáng tác “điếu văn bi hùng” bằng thơ Bác ơi!
II. Văn bản (SGK)
1. Bốn khổ thơ đầu
- Thể hiện nỗi đau xót lớn lao của tác giả, của đất nước trước sự kiện Bác qua đời.
- Dường như đất trời cũng thương tiếc trước sự mất mát lớn lao của dân tộc Việt Nam.
- Những hành động, tâm trạng bất ổn, bối rối, sững sờ trước sự thật đau lòng
“Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!”
- Cảnh vật bên ngoài vẫn như cũ (bưởi vẫn chín vàng, hoa nhài vẫn nở và tỏa hương) nhưng lòng người lại đớn đau, bàng hoàng.
2. Sáu khổ thơ tiếp theo
- Hồi ức về Bác thông qua những suy nghĩ lo lắng, đau đớn vì dân vì nước, vì phong trào cách mạng trên thế giới của người.
- Tấm lòng của Bác thể hiện ở việc yêu thương, quan tâm đến mọi vật, mọi người (ngọn lúa, cành hoa, sữa để em thơ, lụa tặng già).
- Bác ra đi nhưng vẫn còn canh cánh trong lòng nỗi nhớ miền Nam và miền Nam cũng đang đau đáu mong nhớ Bác. Tuy Bác đã ra đi nhưng vẫn để lại di sản quý giá là tình thương mênh mông cho mọi người và cuộc đời thanh bạch, giản dị.
3. Ba khổ cuối
- Dân tộc Việt Nam mãi mãi nhớ Bác, nhớ những điều Bác đã dặn dò.
- Bốn câu thơ cuối là nỗi nhớ, là niềm kính yêu, là lời hứa nguyện của cả dân tộc quyết đi theo con đường Bác đã vạch ra.